Εδώ και δεκαετίες γίνεται μεγάλη συζήτηση για την έννοια της οικονομικής μεγέθυνσης. Η ιδέα είναι ότι εάν ακόμα περισσότεροι φυσικοί πόροι αντλούνται, επεξεργάζονται και μεταποιούνται, τότε θα υπάρχουν περισσότερες δουλειές και άρα γενικευμένη ευμάρια. Αλλά η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Σ' αντάλλαγμα για τα γυαλιστερά προϊόντα που η τηλεόραση μας λέει ότι χρειαζόμαστε, πρέπει να παραχωρήσουμε το φυσικό μας περιβάλλον. Τα δάση μετατρέπονται σε φτωχογειτονιές, γη που κάποτε ήταν εύφορη μετατρέπεται σ' έρημο και όλα αυτά από την φαινομενικά ασταμάτητη δύναμη της καταναλωτικά ωθούμενης ανάπτυξης. Σ' ολόκληρο τον κόσμο, οι άνθρωποι αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι η οικονομία της αγοράς δεν μας εξυπηρετεί πια.
Εντούτοις, το γεγονός ότι η οικονομία αυτή στηρίζεται στην κατανάλωση μας προσφέρει το κλειδί για την επιβράδυνση αυτής της οικονομίας της μπουλντόζας. Είμαστε όλοι καταναλωτές και μπορούμε ελεύθερα να αποφασίζουμε σε σχέση με το πως επιλέγουμε να ξοδέψουμε τα χρήματά μας, ακόμα και σε σχέση με το αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε χρήματα. Καθώς ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι αφυπνίζονται σε σχέση με το γεγονός αυτό, αναπτύσσεται ένα ευρύ φάσμα εναλλακτικών οικονομικών δομών, εναλλακτικών που υπηρετούν τις ανάγκες των ανθρώπων ενώ ταυτόχρονα προστατεύουν, και σ' αρκετές περιπτώσεις ενισχύουν, το φυσικό περιβάλλον.
Μια τέτοια εναλλακτική αποτελεί το λεγόμενο LETS -Local Exchange Trading Scheme (Τοπικό Ανταλλακτικό Εμπορικό σχήμα), που αποτελεί μια πιο επεξεργασμένη εκδοχή του παραδοσιακού ανταλλακτικού συστήματος. Τα μέλη του σχήματος ανταλλάσουν με βάση ένα φανταστικό LETS νόμισμα, που στην περίπτωση του συστήματός μας αποκαλείται "mollies". Το καλό των σχημάτων αυτών είναι ότι δεν είναι απαραίτητο να κάνει κανείς μια άμεση ανταλλαγή με κάποιο άλλο πρόσωπο, όπως συμβαίνει στο παραδοσιακό ανταλλακτικό σύστημα. Πιστωτικές μονάδες σε mollies (που ισοδυναμούν περίπου με 1 δολλάριο αυστραλίας) μπορούν να συσσωρευθούν και μπορεί επίσης κανείς να ξοδέψει mollies που δεν διαθέτει και να τα συμψηφίσει αργότερα.
Όλα τα συστήματα LETS είναι διαφορετικά και τα μέλη ανταλλάσουν μια ευρεία γκάμα προϊόντων και υπηρεσιών που περιλαμβάνει σχεδιασμό ιστοσελίδων, μαθήματα μαγειρικής, πλέξιμο, φυτά, διδασκαλία, περιποίηση κήπων, συμβουλές σε σχέση με φυτά, οργανικά λαχανικά και μασάζ, για να αναφέρουμε λίγες μόνο από αυτές. Τα συστήματα LETS ως σήμερα λειτουργούν μέσω της διανομής ενός καταλόγου των προσφερόμενων υπηρεσιών στα μέλη αλλά γίνονται κινήσεις για τη δημιουργία συστημάτων LETS που να λειτουργούν on line μέσω διάφορων επιτροπών και ομάδων συζητήσεων. Αυτή η προοπτική υπόσχεται να κάνει την ανταλλαγή πολύ πιο απλή.
Η Κοινοτικά Υποστηριζόμενη Καλλιέργεια (Community Supported Agriculture, CSA), είναι μια άλλη εναλλακτική που επιτρέπει στους καταναλωτές να υποστηρίζουν άμεσα αυτούς που καλλιεργούν τα τρόφιμα γι' αυτούς. Όπως τα συστήματα LETS, έτσι και το σύστημα της κοινοτικά υποστηριζόμενης καλλιέργειας έχει υπάρξει ιδιαίτερα επιτυχές τόσο στην Αυστραλία όσο και αλλού, επειδή ικανοποιεί τις ανάγκες τόσο του καταναλωτή όσο και του προμηθευτή. Οι καταναλωτές εξασφαλίζουν ένα σταθερό απόθεμα οργανικών προϊόντων, ενώ οι παραγωγοί δεν πρέπει πια να πασχίζουν να ανταγωνιστούν φάρμες που κάνουν χημικές καλλιέργειες. Συνήθως, μια κοινοτικά υποστηριζόμενη καλλιέργεια δημιουργείται γύρω από έναν δυο οργανικούς καλλιεργητές και τα μέλη καταβάλλουν προκαταβολικά το χρηματικό αντίτιμο για μια ορισμένη χρονική περίοδο. Αυτό εξασφαλίζει στον καλλιεργητή ότι το τελικό προϊόν του θα αγοραστεί καθώς και ένα σίγουρο και σταθερό εισόδημα.
Ούτε τα συστήματα LETS ούτε η Κοινοτικά Υποστηριζόμενη Καλλιέργεια υποθέτουν ότι το χρήμα μπορεί να ξεπεραστεί εντελώς (μέσω αυτών). Παρέχουν όμως τη δυνατότητα να είμαστε λιγότερο εξαρτημένοι από το χρήμα απ' ό,τι είμαστε τώρα. Παρότι δεν μπορούμε να σταματήσουμε να έχουμε ανάγκη και να χρησιμοποιούμε το χρήμα βραχυπρόθεσμα, μπορούμε να το χρησιμοποιούμε λιγότερο (πράγμα που σημαίνει ότι χρειαζόμαστε και λιγότερη σκληρή εργασία για να το αποκτήσουμε) και μπορούμε να επιλέγουμε σε τι το ξοδεύουμε και πώς επιλέγουμε να το επενδύουμε.
Όπως η CSA και τα LETS, οι κοινοτικές τράπεζες αποτελούν ένα πρώτο βήμα προς την κοινοτική αυτοδυναμία και μακριά από την εξάρτηση από κυβερνήσεις και επιχειρήσεις που έχει προκαλέσει την αποσύνθεση πολλών αγροτικών κοινοτήτων στο πρόσφατο παρελθόν. Μόνο στην Αυστραλία, έχουν ιδρυθεί πάνω από δεκαέξι επιτυχείς κοινοτικές τράπεζες. Τα χρήματα επενδύονται σε σχέδια κοινοτικής ανάπτυξης και το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματος που προέρχεται από τις επενδύσεις επιστρέφεται εν συνεχεία στην κοινότητα.
Οι κοινοτικές οικονομίες προσπαθούν να παράγουν ό,τι χρησιμοποιούν και να χρησιμοποιούν ό,τι παράγουν. Μ' αυτόν τον τρόπο καθίστανται βιώσιμες, όχι μόνο με την έννοια ότι είναι αυτοδύναμες αλλά χάρη στο γεγονός ότι δεν συνεισφέρουν πια στις κλιματολογικές αλλαγές μέσω της σε μεγάλες αποστάσεις μεταφοράς των τροφίμων και άλλων εμπορευμάτων. Δουλεύοντας προς την αυτοδυναμία, οι κοινότητες αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι τα εδάφη, το νερό και τα δάση που τους περιτριγυρίζουν βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με την ποιότητα της ζωής τους και πρέπει και αυτά να προστατεύονται. Οι άνθρωποι καθίστανται άμεσα υπεύθυνοι σε σχέση με τις συνέπειες των πράξεών τους επειδή δεν μπορούν να αποστασιοποιηθούν από αυτές. Η ρύπανση, οι χωματερές των σκουπιδιών και η διάβρωση βρίσκονται εκεί, μπροστά στα μάτια τους.
Ό,τι έχει ονομαστεί permaculture αποτελεί ένα κίνημα που προσφέρει ένα πολύ ξεκάθαρο όραμα κοινοτικής αυτοδυναμίας και είναι ταυτόχρονα ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο. Σημαίνοντας «σταθερή καλλιέργεια» (permanent agriculture) και ευρύτερα «σταθερή κουλτούρα» (permanent culture) έχει ως στόχο να επαναφέρει τους ανθρώπους σε μια βιώσιμη σχέση με το περιβάλλον τους μέσω της συνειδητοποίησης της σπουδαιότητας των οικολογικών διαδικασιών. Η φύση είναι πολύ πιο αποτελεσματική στη διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους, στο φιλτράρισμα και την αποθήκευση των υδάτων, στη χρήση των πόρων και στην αποβολή των καταλοίπων από οποιαδήποτε τεχνολογία έχουμε αναπτύξει και μιμούμενοι τις διαδικασίες αυτές στην παραγωγή των τροφίμων μας και στην κοινοτική οικοδόμηση μπορούμε να μειώσουμε σε σημαντικό βαθμό τα απόβλητα και τη μόλυνση που παράγουμε μέσω της αλόγιστης χρήσης των φυσικών πόρων.
Οι τοπικές οικονομικές δομές όπως η permaculture, τα συστήματα LETS, η CSA και οι κοινοτικές τράπεζες σημαίνουν ότι οι πόροι δεν εξάγονται από την κοινότητα στις θυρίδες των μεγάλων εταιριών. Όπως όλα τα καλά πράγματα, βασίζονται στη συνεργασία και στην «κάντο ο ίδιος» φιλοσοφία, γι' αυτό ερευνείστε τις ακόλουθες διευθύνσεις, συγκεντρώστε ορισμένους ανθρώπους που ενδιαφέρονται και ξεκινείστε ένα σχέδιο κοινοτικής οικονομίας στη γειτονιά σας.
Εντούτοις, το γεγονός ότι η οικονομία αυτή στηρίζεται στην κατανάλωση μας προσφέρει το κλειδί για την επιβράδυνση αυτής της οικονομίας της μπουλντόζας. Είμαστε όλοι καταναλωτές και μπορούμε ελεύθερα να αποφασίζουμε σε σχέση με το πως επιλέγουμε να ξοδέψουμε τα χρήματά μας, ακόμα και σε σχέση με το αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε χρήματα. Καθώς ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι αφυπνίζονται σε σχέση με το γεγονός αυτό, αναπτύσσεται ένα ευρύ φάσμα εναλλακτικών οικονομικών δομών, εναλλακτικών που υπηρετούν τις ανάγκες των ανθρώπων ενώ ταυτόχρονα προστατεύουν, και σ' αρκετές περιπτώσεις ενισχύουν, το φυσικό περιβάλλον.
Μια τέτοια εναλλακτική αποτελεί το λεγόμενο LETS -Local Exchange Trading Scheme (Τοπικό Ανταλλακτικό Εμπορικό σχήμα), που αποτελεί μια πιο επεξεργασμένη εκδοχή του παραδοσιακού ανταλλακτικού συστήματος. Τα μέλη του σχήματος ανταλλάσουν με βάση ένα φανταστικό LETS νόμισμα, που στην περίπτωση του συστήματός μας αποκαλείται "mollies". Το καλό των σχημάτων αυτών είναι ότι δεν είναι απαραίτητο να κάνει κανείς μια άμεση ανταλλαγή με κάποιο άλλο πρόσωπο, όπως συμβαίνει στο παραδοσιακό ανταλλακτικό σύστημα. Πιστωτικές μονάδες σε mollies (που ισοδυναμούν περίπου με 1 δολλάριο αυστραλίας) μπορούν να συσσωρευθούν και μπορεί επίσης κανείς να ξοδέψει mollies που δεν διαθέτει και να τα συμψηφίσει αργότερα.
Όλα τα συστήματα LETS είναι διαφορετικά και τα μέλη ανταλλάσουν μια ευρεία γκάμα προϊόντων και υπηρεσιών που περιλαμβάνει σχεδιασμό ιστοσελίδων, μαθήματα μαγειρικής, πλέξιμο, φυτά, διδασκαλία, περιποίηση κήπων, συμβουλές σε σχέση με φυτά, οργανικά λαχανικά και μασάζ, για να αναφέρουμε λίγες μόνο από αυτές. Τα συστήματα LETS ως σήμερα λειτουργούν μέσω της διανομής ενός καταλόγου των προσφερόμενων υπηρεσιών στα μέλη αλλά γίνονται κινήσεις για τη δημιουργία συστημάτων LETS που να λειτουργούν on line μέσω διάφορων επιτροπών και ομάδων συζητήσεων. Αυτή η προοπτική υπόσχεται να κάνει την ανταλλαγή πολύ πιο απλή.
Η Κοινοτικά Υποστηριζόμενη Καλλιέργεια (Community Supported Agriculture, CSA), είναι μια άλλη εναλλακτική που επιτρέπει στους καταναλωτές να υποστηρίζουν άμεσα αυτούς που καλλιεργούν τα τρόφιμα γι' αυτούς. Όπως τα συστήματα LETS, έτσι και το σύστημα της κοινοτικά υποστηριζόμενης καλλιέργειας έχει υπάρξει ιδιαίτερα επιτυχές τόσο στην Αυστραλία όσο και αλλού, επειδή ικανοποιεί τις ανάγκες τόσο του καταναλωτή όσο και του προμηθευτή. Οι καταναλωτές εξασφαλίζουν ένα σταθερό απόθεμα οργανικών προϊόντων, ενώ οι παραγωγοί δεν πρέπει πια να πασχίζουν να ανταγωνιστούν φάρμες που κάνουν χημικές καλλιέργειες. Συνήθως, μια κοινοτικά υποστηριζόμενη καλλιέργεια δημιουργείται γύρω από έναν δυο οργανικούς καλλιεργητές και τα μέλη καταβάλλουν προκαταβολικά το χρηματικό αντίτιμο για μια ορισμένη χρονική περίοδο. Αυτό εξασφαλίζει στον καλλιεργητή ότι το τελικό προϊόν του θα αγοραστεί καθώς και ένα σίγουρο και σταθερό εισόδημα.
Ούτε τα συστήματα LETS ούτε η Κοινοτικά Υποστηριζόμενη Καλλιέργεια υποθέτουν ότι το χρήμα μπορεί να ξεπεραστεί εντελώς (μέσω αυτών). Παρέχουν όμως τη δυνατότητα να είμαστε λιγότερο εξαρτημένοι από το χρήμα απ' ό,τι είμαστε τώρα. Παρότι δεν μπορούμε να σταματήσουμε να έχουμε ανάγκη και να χρησιμοποιούμε το χρήμα βραχυπρόθεσμα, μπορούμε να το χρησιμοποιούμε λιγότερο (πράγμα που σημαίνει ότι χρειαζόμαστε και λιγότερη σκληρή εργασία για να το αποκτήσουμε) και μπορούμε να επιλέγουμε σε τι το ξοδεύουμε και πώς επιλέγουμε να το επενδύουμε.
Όπως η CSA και τα LETS, οι κοινοτικές τράπεζες αποτελούν ένα πρώτο βήμα προς την κοινοτική αυτοδυναμία και μακριά από την εξάρτηση από κυβερνήσεις και επιχειρήσεις που έχει προκαλέσει την αποσύνθεση πολλών αγροτικών κοινοτήτων στο πρόσφατο παρελθόν. Μόνο στην Αυστραλία, έχουν ιδρυθεί πάνω από δεκαέξι επιτυχείς κοινοτικές τράπεζες. Τα χρήματα επενδύονται σε σχέδια κοινοτικής ανάπτυξης και το μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματος που προέρχεται από τις επενδύσεις επιστρέφεται εν συνεχεία στην κοινότητα.
Οι κοινοτικές οικονομίες προσπαθούν να παράγουν ό,τι χρησιμοποιούν και να χρησιμοποιούν ό,τι παράγουν. Μ' αυτόν τον τρόπο καθίστανται βιώσιμες, όχι μόνο με την έννοια ότι είναι αυτοδύναμες αλλά χάρη στο γεγονός ότι δεν συνεισφέρουν πια στις κλιματολογικές αλλαγές μέσω της σε μεγάλες αποστάσεις μεταφοράς των τροφίμων και άλλων εμπορευμάτων. Δουλεύοντας προς την αυτοδυναμία, οι κοινότητες αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι τα εδάφη, το νερό και τα δάση που τους περιτριγυρίζουν βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με την ποιότητα της ζωής τους και πρέπει και αυτά να προστατεύονται. Οι άνθρωποι καθίστανται άμεσα υπεύθυνοι σε σχέση με τις συνέπειες των πράξεών τους επειδή δεν μπορούν να αποστασιοποιηθούν από αυτές. Η ρύπανση, οι χωματερές των σκουπιδιών και η διάβρωση βρίσκονται εκεί, μπροστά στα μάτια τους.
Ό,τι έχει ονομαστεί permaculture αποτελεί ένα κίνημα που προσφέρει ένα πολύ ξεκάθαρο όραμα κοινοτικής αυτοδυναμίας και είναι ταυτόχρονα ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο. Σημαίνοντας «σταθερή καλλιέργεια» (permanent agriculture) και ευρύτερα «σταθερή κουλτούρα» (permanent culture) έχει ως στόχο να επαναφέρει τους ανθρώπους σε μια βιώσιμη σχέση με το περιβάλλον τους μέσω της συνειδητοποίησης της σπουδαιότητας των οικολογικών διαδικασιών. Η φύση είναι πολύ πιο αποτελεσματική στη διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους, στο φιλτράρισμα και την αποθήκευση των υδάτων, στη χρήση των πόρων και στην αποβολή των καταλοίπων από οποιαδήποτε τεχνολογία έχουμε αναπτύξει και μιμούμενοι τις διαδικασίες αυτές στην παραγωγή των τροφίμων μας και στην κοινοτική οικοδόμηση μπορούμε να μειώσουμε σε σημαντικό βαθμό τα απόβλητα και τη μόλυνση που παράγουμε μέσω της αλόγιστης χρήσης των φυσικών πόρων.
Οι τοπικές οικονομικές δομές όπως η permaculture, τα συστήματα LETS, η CSA και οι κοινοτικές τράπεζες σημαίνουν ότι οι πόροι δεν εξάγονται από την κοινότητα στις θυρίδες των μεγάλων εταιριών. Όπως όλα τα καλά πράγματα, βασίζονται στη συνεργασία και στην «κάντο ο ίδιος» φιλοσοφία, γι' αυτό ερευνείστε τις ακόλουθες διευθύνσεις, συγκεντρώστε ορισμένους ανθρώπους που ενδιαφέρονται και ξεκινείστε ένα σχέδιο κοινοτικής οικονομίας στη γειτονιά σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου